Spor Yaparken Hangi Ürünleri Seçmeliyiz?
Spor Yaparken Sağlıklı Tekstil Ürünleri ve Spor Kıyafetleri Nasıl Seçilir?
Spor yaparken kıyafet seçimini doğru yapmak sağlık açısından önemlidir. Ayakkabı, tayt, t-shirt ve ceket gibi spor kıyafetleri, sağlığa zararlı olmayan kumaşlardan ve konforu arttıran dayanıklı tekstil ürünlerinden seçilmelidir. Su geçirmeyen, teri emen ve outdoor spor aktiviteleri dahil olmak üzere her koşula dayanıklı tekstil ürünlerini tercih etmek gerekir.
Spor kıyafetleri üretiminde; dayanıklılık, konfor ve sağlık açısından ham madde ve kumaş seçimi, üretim aşamasındaki süreçler, kullanılan kimyasal madde oranı ile kalite kontrol testlerinin uluslararası standartlara uygun yapılması önemlidir. Sürdürülebilir tekstil standartlarını karşılayan tekstil firmaları, kalite kontrol test cihazları ile tüketiciye en yüksek kaliteyi sunarlar.
Sağlıksız Kumaşlardan Üretilmiş Spor Kıyafetleri Hasta Ediyor
Sağlıklı olmak için spor yaparken, yanlış kumaşlardan üretilmiş spor kıyafeti seçerseniz olumsuz sonuçlarla karşılaşabilir ve sağlığınızdan olabilirsiniz. Sağlıksız kumaşlardan üretilmiş spor kıyafetleri, pek çok hastalığa davetiye çıkarır. (Bkz: Sağlıklı kumaş kanserden koruyor)
- Aşırı terleme sonucunda kızarıklık oluşumu, tahriş, alerji, kaşıntı, egzama vb. cilt problemleri.
- Mide bulantısı, baş ağrısı, hâlsizlik, kaslarda yorgunluk, omurga ağrıları, nefes alma zorluğu, astım, gribal enfeksiyonlar.
- Kadın hastalıkları, iktidarsızlık, kısırlık, düşük yapma, beyin hasarı, tiroid bozukluğu, davranış bozuklukları, hiperaktivite, dikkat eksikliği, unutkanlık, karaciğer hasarı, kanser vb.
Spor Kıyafet Seçiminde Hangi Kumaşlar Sağlıklı?
Günümüzde spor kıyafeti üreten pek çok tekstil firması, polyester gibi sağlıksız kumaşları tercih ediyor. Plastik şişe ve ambalaj üretiminde kullanılan polimer maddesi (PET), polyester iplik ve elyaf üretiminin de ham maddesini oluşturuyor.
Temelde plastik bir madde olan polyesterin yapısındaki kimyasallar, spor yaparken vücuttan atılan toksinler ile birleşerek zehir etkisi oluşturur. Sentetik tekstil ürünleri, spor yaparken hem performansı olumsuz etkiler hem de bakteri oluşumunu arttırdığı için hastalıklara davetiye çıkarır. Peki spor kıyafeti seçiminde hangi kumaşlar sağlıklıdır?
Pamuk, ipek, keten, kaşmir, kenevir, yün ve alpakadan üretilmiş kumaşlar sağlıklıdır. Pamuk gibi doğal liflerden üretilmiş kumaşlar, teri emdiği için daha sağlıklıdır. Bu tür kumaşların spor kıyafet üretiminde tercih edilmemesinin sebebi, ıslandığında geç kuruması ve özellikle soğuk havalarda vücut ısısını düşürdüğü için gribal enfeksiyonlara yol açmasıdır.
Spor kıyafet üretiminde firmaların polyester tercih etmesinin sebebi ise, teri kumaşın dış yüzeyine taşıyabilmesi ve terin hava ile temas ederek kurumasını sağlamasıdır. Spor kıyafet seçerken, %100 polyester kumaşlar yerine sağlıklı kumaşlar ile harmanlanmış tekstil ürünlerini tercih edebilirsiniz.
- Ter emici nefes alan kumaşlar: Sağlıklı spor kıyafeti, en az %30 – %40 ter emme oranına sahip olmalıdır. Termoplastik polipropilen içeren kumaşlar, terin ciltten buharlaşarak uzaklaşmasını ve cildin rahat nefes almasını sağlar.
- Pamuklu kumaşlar: Spor kıyafetler, %100 pamuktan üretilmiş ise, teri vücuttan uzaklaştırmadığı için egzersiz sırasında ağırlaşır. Vücutta hapsolan ter, vücut ısısını düşürerek hastalıklara sebep olur ve performansı olumsuz yönde etkiler. Sağlıklı spor kıyafeti seçerken, hem pamuklu hem de nefes alan kumaşlar tercih edilmelidir.
- Nefes almayan kumaşlar: Ham maddesi kauçuk ya da plastik temelli olan kumaşlar, terin buharlaşmasını önlediği için cilde nefes aldırmaz ve vücut ısısının yükselmesine sebep olur.
- Su geçirmeyen kumaşlar: Poliüretan ve naylon kumaşlar, su geçirmez fakat teri hapsederek cildin nefes almasını engeller. Her santimetrekaresinde 1.4 milyar gözenek bulunan Gore-Tex gibi çok ince yapılı kumaşlar ise, hem su geçirmez hem de teri kumaş üzerinden dışarı atar. 65 PSI su basıncına kadar dayanıklı olan Gore-Tex kumaşlar, karlı ve rüzgârlı havalarda da cildi kuru ve sıcak tutar.
- Hızlı kuruyan kumaşlar: Çözgü ipi pamuk ve ara ipi kendir olan kumaşlar, hem terletmez hem de çabuk kurur. Ülkemizde üretimi yapılan, sıradan kumaşlardan 4 kat daha hızlı kuruyan, ıslandığında dahi kuruluk hissi veren, bakteri ve koku oluşumunu önleyen kumaşlar tercih edilebilir. (Bknz)
- Günümüzde nanoteknoloji ile üretilen akıllı kumaşlar; spor kıyafeti seçiminde terleme, bakteri oluşumu, lekelenme, renk değişimi ve yıpranma gibi olumsuz etkileri ortadan kaldırdı. Nanotekstil anlayışını benimseyen tekstil firmaları, son teknoloji kalite kontrol test cihazlarını kullanarak performans testleri uyguluyorlar. Bu sayede, ürünlerini kusursuzlaştırarak tüketici memnuniyetini garanti altına alıyorlar.
Sağlıklı Spor Kıyafeti Üretiminde Hangi Kalite Kontrol Testleri Yapılır?
Spor giyim üretiminde, özellikle terleme üzerine performans testleri yapılır. ProDry test cihazı ile gerçek kullanım şartlarının sağlandığı ortamda, kumaşın hızlı kuruma verimlilik oranı analiz edilir.
Hızlı kuruyan kumaş geliştirme çalışmalarında; spor kıyafetler, çoraplar, iç çamaşırları ve ayakkabı üretiminde kullanılan kumaşlar test edilebilir. Sağlıklı spor kıyafetleri üretim ve geliştirme sürecinde uygulanan diğer kalite kontrol testleri ise şöyle;
- Renk haslığı testi
- Güneş ışınlarına karşı ışık haslığı testi (Kullanılan kalite kontrol test cihazları: TruFade Işık, SunChex Rh Işık, Solarbox 1500 Işık, Solarbox 3000 Işık)
- Sürtünme haslığı testi (Kullanılan kalite kontrol test cihazı: Crockmeter)
- Yıkama haslığı testi (Kullanılan kalite kontrol test cihazları: Dynawash, Wira Buhar Silindiri, Wascator CLS Yıkama Makinası, W555H Yıkama Makinası, Gyrowash Yıkama)
- Ter haslığı testi ve renk atma analizi (Kullanılan kalite kontrol test cihazları: Perspirometer, Renk değerlendirme kabini)
Fiziksel ve Performans Testlerinden;
-
- Çekme kopma mukavemeti ölçümü ve dayanıklılık testi (Kullanılan kalite kontrol test cihazları: Titan⁵ Üniversal Mukavemet, Titan¹⁰ Üniversal Mukavemet)
- ProDry, WickView, TruRain, AquAbrasion
