Güneş Işığına Maruz Kalan Giysiler Neden Solar?

Bir tekstil ürününün, kullanım esnasında maruz kalacağı dış etkenlere karşı mukavemet (dayanıklılık) derecesi haslık testleri ile ölçülür. Haslık derecesi yüksek tekstil mamülü kaliteli olarak kabul edilir. Kumaşlara uygulanan haslık testlerinden biri de ışık haslığıdır. Işık haslığı testi; kullanım esnasında ışığa maruz kalan boyalı ya da baskılı tekstil ürünlerinin, rengini ne derece koruduğunu ölçmek yapılan bir haslık ölçümüdür.

Fotokimyasal bir reaksiyon olan renk solması; ışığın ultraviyole etkisine maruz kalan kumaşın yapısındaki boyarmadde moleküllerinin aktifleşmesi ile renk bileşenlerinin bozulmasıdır. Bir kumaşın renk atması, rengin ışık haslığı derecesi ve maruz kaldığı ultraviyole ışığın miktarıyla doğru orantılıdır. Boyalı tekstil ürünlerinin solmaması için mamulün absorbe ettiği ışık miktarı, yapısındaki elektronların aktifleşme enerjisinden düşük olmalıdır.

Boyarmadde özellikleri, boyarmadde molekülleri ile lifler arasındaki bağların sayı ve çeşidi ile boyama ve baskı sonrası uygulanan ütüleme işlemi, kumaşlarda ışığa karşı renk haslığı standartlarını belirleyen başlıca etkenlerdendir. Günümüzde sınırsız seçeneklere sahip tüketiciler, kendi kullanım hataları dışında bir üründe hasar oluştuğunda tazminat talep etmektedirler. Aynı zamanda o firma ya da markadan bir daha ürün almamak üzere rakip firmalara yönelirler. Firmaların bu maddi ve manevi kayıplarla karşı karşıya kalmamak için kalite kontrol laboratuvarlarında, uluslararası standartlara uygun test cihazları ile haslık ölçümü yapmaları gerekir.

Işık Haslığı Testi Nasıl Yapılır?

Kumaşı oluşturan ipliksi yapıdaki organik bir bileşik olan lifler, güneş ışığına maruz kaldığında havadaki oksijen ve diğer etkenlerle reaksiyona girerek renk haslığını kaybeder. Polyester, akrilik, elastan ve keten lifleri; pamuk, ipek, rayon ve asetat liflerine kıyasla güneş ışığına karşı renk solmasında daha dayanıklıdırlar.

Kumaşlarda ışık haslığı testi, güneşin soldurma etkisini veren kalite kontrol test cihazları ile gerçekleştirilir. Su soğutmalı ya da hava soğutmalı cihazlardan faydalanılabilir. TruFade Işık, SunChex Rh Işık, Solarbox 1500 Işık ile Solarbox 3000 Işık cihazları, ışık haslığı testinde kullanılan en güvenilir kalite kontrol cihazlarındandır.

Enerji bakımından zengin olan kısa dalga boylu ışınlar, boyarmaddelerin bir süre sonra solmasına sebep olur. Işık haslığı testinde, boyarmaddeyle boyanmış mamuller kuars lambaların ya da ksenon (xenon) ark lambaların suni ışınlarına (D65) maruz bırakılarak solma derecesine göre ölçümlemeler yapılır.

Işık haslığı testinde ilk olarak belli ölçü ve gramaja sahip test numuneleri hazırlanır. Numuneler tek tek ya da çoklu olarak deneye tabi tutulabilir. Kumaş numuneleri, ışık haslığını rakamsal olarak değerlendirmek için 8 boyamaya uygun mavi skala ile birlikte, aynı süre boyunca doğal güneş ışığını temsil eden yapay ışık altında tutulur. Test sonuçları mavi skalaya göre değerlendirilerek 1 – 8 arasında derecelendirilir. Numuneler, ışık kabininde incelenerek renk değerlendirilmesi yapılır. Son olarak ikinci bir kişi tarafından değerlendirmenin doğrulaması yapılarak ortalama değer alınır ve bu sayede kumaşın renge karşı ışık haslık derecesi ölçülmüş olur. Üst üste yapılan koyu boyamalarda ışık haslığı değeri, daha az boyama yapılan ürünlere kıyasla daha yüksek çıkar. Işık haslığı testi; ISO 105 B02, BS EN ISO 105 B02, TS 1008 ISO 105 B02 ve AATCC 16 gibi standartlara göre gerçekleştirilir.

Tekstil firmalarının itibar kaybı gibi manevi ve ürün iadesi ile müşteri memnuniyetsizliği sonucu rakip markalara yönelme gibi maddi kayıplardan korunmak için üretimde kalite kontrol test cihazlarını kullanmaları gerekir. (Bkz: Kalite Kontrol Test Cihazları ile %100 Başarı) Işık haslığı testi ile üreticiler, yeni ürünler geliştirerek farklı pazarlara açılabilirler. Aynı zamanda ulusal ve uluslararası standartlara uymaları, ticari düzeyde kazançlı çıkmalarını da sağlar. 1973’ten beri sektörde lider konumda olan Aygenteks güvencesiyle, tüm tekstil kalite kontrol test cihazlarını buraya tıklayarak inceleyebilirsiniz.